ཨ་ལེ་སུ་ཁཱན་སྒྲེལ་ཀྱི་བསྡུ་ཉར་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་།

སྤྱི་ལོ་༢༠༡༠་ཟླ་གསུམ་པ་ནས་ཟླ་བདུན་པ་བར་ངོ་མཚར་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཆོད་ཁང་ཞིག་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཞིན་ཊོན་དུ་ཡོད་པའི་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་སི་མེ་ཐི་སོ་ནེའུ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་Smithsonian’s Sackler Gallery གི་སཱ་ཁ་ལེར་དངོས་བཤམས་ཁང་ནང་གཟིགས་འབུལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་།   མཆོད་ཁང་དེ་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་རབ་གནས་དང་བྱིན་རླབས་བསྩལ་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདིའི་ནང་གི་ཅ་དངོས་རྣམས་ཨ་ལེ་སུ་ ཁཱན་སྒྲེལ་ Alice s. Kandellསྒེར་ངོས་ཀྱིས་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་ལ་བསྡུ་རུབ་ཉར་ཚགས་གནང་བ་དང་། མཆོད་ཁང་ནང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་དང་། ཐང་ག  གོས་རྒྱན། ཆོས་དཔེ། མཆོད་རྟེན། དུང་། རོལ་ཆ། མཆོད་མེ། ཁྲི། མདུན་ཅོག་སོགས་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཅ་དངོས་དང་ཡོ་བྱད་༢༢༠་ཙམ་འདུག

སྤྱི་ལོ་༢༠༡༠་ནང་ལྕམ་ཨ་ལེ་སུ་ཡིས་བསྡུ་རུབ་ཉར་ཚགས་གནང་བའི་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདི་ནེའུ་ཡོག་ནང་ཡོད་པའི་མོའི་སྡོད་ཁྱིམ་ནས་རྒྱལ་ས་ཝ་ཞིན་ཊོན་ཏུ་སི་མེ་ཐི་སོ་ནེའུ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ནང་དངོས་བཤམས་གཟིགས་འབུལ་ཆེད་གནས་སྤོ་བྱས་པ་དང་། སྐབས་དེར། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་འདིར་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདི་དངོས་བཤམས་གཟིགས་སྟོན་གནང་བའི་ཟླ་ངོ་བཞིའི་སྐབས་རིང་ལྟ་སྐོར་བ་འབུམ་གསུམ་ཙམ་སླེབས་འདུག དེ་མིན། བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འགྲེམས་སྟོན་གནང་བ་ནི་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དགུ་རིང་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པའི་ཁྲོད་ཆེས་སྙན་གྲགས་ཆེ་བ་བཞིའི་ནང་གི་གཅིག་ཀྱང་རེད་འདུག

སྤྱི་ལོ་༢༠༡༠་ཟླ་བ་༧་ཚེས་༡༦་ཉིན་ལྕམ་ཨ་ལེ་སི་ཁཱན་སྒྲེལ་གྱིས་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདི་སི་མེ་ཐི་སོ་ནེའུ་འགྲེམས་སྟོན་ལྷན་ཁང་ལ་ཞལ་འདེབས་སུ་ཕུལ་རྒྱུ་ཞལ་བཞེས་གནང་བ་དང་། སྐབས་དེར་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ཆེད་ཕེབས་གནང་འདུག ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན།  “ཁྱེད་རང་གི་ཀུན་སློང་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག   བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་སྟོན་དང་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།མི་མང་བོ་ལ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་དང་ཞི་བདེའི་ལྟ་བ་གོ་རྟོགས་ཟབ་མོ་ཐོབ་པར་ཕན་ངེས་རེད་”  ཅེས་གསུངས། ལྕམ་ཨ་ལེ་སུ་ཡིས་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདི་འགྲེམས་སྟོན་ལྷན་ཁང་ལ་ཞལ་འདེབས་གནང་སྐབས།“བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདི་དད་གུས་དང་གཅེས་ཉར་ཡག་པོ་གནང་ས་ཞིག་ཏུ་ཕུལ་བ་ཡིན།སི་མེ་ཐི་སོ་ནེའུ་ལྷན་ཁང་གིས་བོད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་སྒྲིག་པའི་མཆོད་ཁང་འདི་གཅེས་ཉར་བྱེད་རྒྱུ་ཁས་ལེན་བྱས་པ་དང་།ཅ་དངོས་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལྷན་གཅིག་ཏུ་སྒྲིག་ཏེ་བོད་ཀྱི་འབྱོར་ལྡན་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་གི་ནང་ཡོད་པའི་མཆོད་ཁང་ལྟར་གཟིགས་མོར་བཤམས་སྟོན་གནང་རྒྱུ་རེད།” ཞེས་གསུངས།

སི་མེ་ཐི་སོ་ནེའུ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ནི་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཞིན་ཊོན་ནང་ཡོད་པའི་ཆེས་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ཞིག་རེད། བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འགྲེམས་སྟོན་བྱེད་ས་ནི་ཨར་ཐུར་སཱ་ཁ་ལེར་ Arthur M. Sackler Gallery སྒྱུ་རྩལ་བཤམས་སྟོན་ཁང་ཡིན་པ་དང་།བཤམས་སྟོན་ཁང་འདི་ནི་སི་མེ་ཐི་སོ་ནེའུ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད། དངོས་བཤམས་ཁང་འདིར་ཨེ་ཞི་ཡའི་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་སྟོན་གནང་བཞིན་འདུག

སཱ་ཁ་ལེར་སྒྱུ་རྩལ་བཤམས་སྟོན་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་དོ་དམ་པ་རཱ་བྷེ་ཡིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན། “ང་རང་ལྕམ་ཨ་ལེ་སུ་ཡི་སྡོད་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་པ་ན། བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདི་མཐོང་བ་དང་།དེ་ནི་ཡིད་དབང་རབ་ཏུ་འཕྲོག་པ་ཞིག་རེད།མོས་རེ་འདོད་དང་དཀའ་སྤྱད་ཀྱིས་མཆོད་ཁང་འདི་བསྡུ་རུབ་ཉར་ཚགས་གནང་དང་།སཱ་ཁ་ལེར་བཤམས་སྟོན་ཁང་ལ་ཞལ་འདེབས་གནང་བ་དེ་བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད།ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་ལ་ཆེད་མངགས་བཤམས་སྟོན་ཁང་ཞིག་བསྐྲུན་ཏེ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སའི་ནང་མི་མང་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན” ཟེར།

ལྕམ་ ཨ་ལེ་སུ་ཁཱན་སྒྲེལ་ནི་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་བཞུགས་ཡོད་པ་དང་། མོ་ནི་བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་རིག་པ་བ་ཞིག་དང་པར་རྒྱག་མཁན་ཞིག་རེད།ལྕམ་ཁཱན་སྒྲེལ་སློབ་ཕྲུག་ཡིན་དུས་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྒྱུ་རྩལ་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་པ་མ་ཟད།ཧི་མ་ལ་ཡའི་འདབས་འབྲེལ་གྱི་རྒྱན་ཕྲན་བལ་ཡུལ་དང་འབྲས་ལྗོངས།ལ་དཱགས་སོགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་དོ་སྣང་དང་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་ཞིག་ཀྱང་རེད།སྤྱི་ལོ་༡༩༦༦་ནས་༡༩༧༩་བར་མོ་འབྲས་ལྗོངས་གཙོ་བྱས་ས་ཁུལ་དེ་དག་ལ་ལྟ་སྐོར་དུ་ཕེབས་ཏེ་འདྲ་པར་ཁྲི་གཅིག་དང་སྟོང་ལྔ་ཙམ་རྒྱབ་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༧༡་ལོར་འདྲ་པར་དེ་རྣམས་ནེའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་ནང་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པ་དང་། མོས་རང་ཉིད་ཀྱི་པར་ཆས་བེད་སྤོད་བྱས་ཏེ་ཧི་མ་ལ་ཡིའི་རིག་གཞུང་དང་མི་དམངས། ལྷག་པར་དུ་འབྲས་ལྗོངས་མི་དམངས་ཀྱི་འགྲོགས་བདེ་བའི་གཤིས་ཀ་དང་། སྒྱུ་རྩལ། མཛེས་ལྗོངས་སོགས་ནུབ་གླིང་དུ་ངོ་སྤྲོད་དང་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་འདོད་པ་ཡིན་ཟེར།ཉེ་བའི་ཆར་འདྲ་པར་དེ་རྣམས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་ཞལ་འདེབས་སུ་ཕུལ་འདུག

མོས་རང་སྒེར་ངོས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་རིག་གཞུང་། སྒྱུ་རྩལ། སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་སོགས་གཅེས་ཉར་བྱེད་ཆེད།རང་ཉིད་ཀྱི་སྡོད་ཁྱིམ་ན

ང་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་ཞིག་བཟོ་བསྐྲུན་གནང་བ་དང་།མཆོད་ཁང་དེའི་ནང་གི་ཅ་དངོས་ཡོ་བྱེད་རྣམས་ལོ་ངོ་མང་བོ་ཞིག་གི་རིང་བསྡུ་རུབ་དང་ཉར་ཚགས་གནང་འདུག  ཅ་དངོས་དེ་དག་ནི།  དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་ནས་བཅུ་དགུ་བར་བྱུང་བའི་རྩ་ཆེ་ལ་རིན་ཐང་ལྡན་པ་དག་རེད། ལྷག་པར་དུ།དུང་དང་བྱི་རི་ཡིས་ཕྲ་རྒྱན་པའི་སྟོན་པའི་སྐུ་འདྲ་དང་། དར་གོས་ལས་གྲུབ་པའི་ཐང་ག གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་སྒྲོལ་མའི་ལུ་མ་སོགས་ཡོད་འདུག

ལྕམ་ཨ་ལེ་སུ་བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞིག་འདུག  བོད་བརྒྱུད་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཆོད་ཁང་འདིའི་ནང་གི་སྐུ་འདྲ་དང་ཅ་དངོས་ཡོ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མོ་ལ་དད་སེམས་འཕེལ་བ་དང་།ལུས་སེམས་གཉིས་ལ་བདེ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཟབ་པོ་འདུག་ཟེར།

 

སྤྱི་ལོ་༢༠༠༩་ལོར་ཁོ་མོས་བསྡུ་རུབ་ཉར་ཚགས་གནང་བའི་སྐུ་འདྲ་དང་།ཐང་ག ཅ་དངོས་རྣམས་པར་སྒྲོམ་བཟོས་ཏེ་༼བོད་ཀྱི་མཆོད་ཁང་། ཨ་ལེ་སི་ ཁཱན་སྒྲེལ་གྱི་བསྡུ་རུབ་ཀུན་བཏུས༽ཞེས་པ་ཞིག་པར་བསྐྲུན་གནང་འདུག